„Gwałtu rety co się dzieje”, MrOFFisko

Groteska sceniczna z uszczypliwymi aluzjami politycznymi, pełna sowizdrzalskiego humoru, napisana w 1826 r. Fredro wykorzystał w niej znany schemat komediowy „świata na opak”. Kobiety przejmują władzę i ustanawiają swoje rządy w miasteczku, zmuszając mężczyzn do przebieranek i zajęć typowo niewieścich. Rzecz dzieje się w XVIII wieku, ale rzekoma „historyczność” sztuki nie przesłaniała wyraźnych odniesień do sytuacji Polski porozbiorowej. Współcześni Fredry odczytali tę komedię jako krytykę gwałtownych przemian obyczajowych na początku XIX wieku, a także satyrę na niekompetentne rządy ludzi, dla których sprawowanie władzy jest celem samym w sobie. Niewieście rządy w Osieku są kwintesencją działań nieskutecznych, chaotycznych, niszczących. Owładnięte żądzą władzy baby ustanawiają dziwaczny sąd, w którym najpierw się karze, a potem szuka winy i uzasadnienia wyroku. Wszędzie wietrzą zagrożenie. Hasło „Tatary!”, które zabrzmi w finale, obnaża irracjonalne lęki, demaskuje słabość samozwańczych przywódczyń. Świat piórem Fredry postawiony na głowie nie ma sensu, ale jest nieodparcie komiczny.